Vier vragen aan… Tom Struyf
Dieren die op mensen lijken en mensen die op dieren lijken – we kunnen er niet genoeg van krijgen. Dier, za 1 feb en zo 2 feb in TR Schouwburg, gaat over de sterren van de YouTube-filmpjes, en hoe we met dieren omgaan en zij met ons. Wij spraken maker Tom Struyf kort over zijn nieuwe voorstelling.
1. Kan jij ons iets vertellen over jouw inspiratie voor het maken van Dier, het werk van de Nederlandse bioloog Frans de Waal.
Het interessante aan Frans de Waal vind ik dat hij dierengedrag gebruikt om menselijk gedrag te verklaren. Hij laat zien dat ambivalentie en uitzonderingen in de ‘wilde’ natuur net zo goed voorkomen, waardoor hij vanzelfsprekendheden van tafel veegt. We zijn als mensen geneigd te denken dat gevoelens van medeleven en rechtvaardigheid niet voorkomen in de dierenwereld, maar Frans de Waal laat zien dat dat onterecht is.
Er is een hilarisch experiment van twee aapjes die eerst allebei hetzelfde te eten krijgen, maar als vervolgens het ene aapje iets lekkerders krijgt dan het andere, is het hek van de dam. Net als bij mensen dus eigenlijk.
2. Jouw voorstellingen staan erom bekend de grens op te zoeken tussen verschillende disciplines (performance, concert, documentaire). Hoe gaan wij dit terugzien in Dier?
In Dier komt van alles samen op de vloer: op de scène staan twee live acteurs en een muzikant, en waarschijnlijk doen er ook twee dieren mee - we weten alleen nog niet precies welke soort. Op een groot scherm zijn er tal van andere mensen en dieren te zien. Tijdens de voorstelling gaan al die verschillende stemmen en klanken en beelden met elkaar in gesprek, en samen vormen ze hopelijk een spannende nieuwe wereld.
3. Twee acteurs, een muzikant én ook nog twee dieren op het toneel. Dit klinkt als een beestenboel, kan jij ons iets vertellen over hoe het maakproces verliep?
Het maakproces van Dier was - en is - ook één grote beestenboel. We hebben eerst superlang met elkaar gepraat en gelezen en nagedacht over mensen en dieren en de relatie tussen die twee, tot we op een bepaald moment eigenlijk niks meer wisten. Toen is William (de muzikant) achter zijn toetsen gaan staan en beginnen spelen, en zo kwamen we er achter wat we moesten gaan doen: proberen om als mens zelf zo goed en oprecht mogelijk een dier te zijn. Het is een wonderlijk universum waarin je belandt als acteur en als mens vooral, als je je echt probeert in te leven in wat het is om een kalkoen of een kwal te zijn. Het is ook heel grappig, en vermoeiend, en verslavend.
4. Als jij zelf 1 dag een dier zou mogen zijn, welk dier zou je dan kiezen en hoe zou jij je dag besteden?
Ik zou eerst vleugels willen en heel snel en hoog kunnen vliegen, als een sperwer - dat lijkt me fantastisch. En dan vanaf de middag zou ik in een poes willen veranderen, en een hele namiddag aan een warme kachel liggen spinnen om uit te rusten van de ochtendvlucht. Ik zou het helemaal naar mijn zin hebben, dat weet ik zeker.
Tom kon het daarnaast natuurlijk ook niet laten om zijn favoriete dierenfilmpjes met ons te delen:
Ik heb een hele lijst, maar ik denk meteen aan deze twee filmpjes waarin pinguins en apen elk op hun manier heel erg gedrag vertonen dat ons aan mensen doet denken - maar het niet is. In beide gevallen laat het zien hoe slim, gevoelig en sociaal dieren zijn. En hoe weinig ze misschien wel van ons verschillen.