Over Slachthuis vijf
Op deze pagina ontdek je alles over de Theater Rotterdam productie Slachthuis vijf. Maak kennis met de acteurs, bekijk de trailer en neem een kijkje achter de schermen. Hoe kijkt Erik Whien tegen het werk van Kurt Vonnegut en waarom wilde hij Slachthuis vijf naar het theater brengen? Je leest het in het interview met de regisseur. Laat je vervolgens door cabaretier/filosoof Tim Fransen én (stads)dichter/theatermaker Marjolijn van Heemstra meenemen in de wereld van Kurt Vonnegut. En, wat vonden anderen van de voorstelling? Bekijk de recensies en publieksreacties. Scrollen maar!
Over de acteurs
studeerde in 2020 af van de Amsterdamse toneel & kleinkunst academie. Samen met Teun Donders won hij De Top Naeff Prijs als veelbelovend talent van de academie. Daarna werkte hij als theatermaker en acteur bij Orkater: Hij speelde en maakte samen met Simme Wouters de voorstellingen De Dingen Die Begraven Liggen en Het Nut van Edo Dompelmans. Als acteur en muzikant speelde hij mee in o.a. Het Verdriet van de Zuiderzee (regie Geert Lageveen) en Wildfire (regie Belle van Heerikhuizen). Hij speelde daarnaast bij verschillende gezelschappen als freelance acteur. Hij was o.a. te zien in de laatste voorstelling van de mugmetdegoudentand the making of Soros the musical onder regie van Lineke Rijxman. Op tv was hij o.a. te zien in Het Klokhuis, Rundfunk: Roy & Duco en Mocro Maffia. In Slachthuis vijf neemt Jasper de rol over van Jip van den Dool.
is geboren op 4 mei 1991 te Haarlem. Ze studeerde af aan de Amsterdamse toneel en kleinkunst academie in 2014. Ze speelde onder andere bij Orkater, HNT, Circus treurdier, Kompagnie Kistemaker en de Toneelmakerij. Sophie neemt de rol over van Hannah Hoekstra in de herneming van Slachthuis vijf.
Recensies
"Slachthuis vijf doet je happen naar adem.”
★★★★★ NRC
“Bram Suijker fenomenaal.”
Theaterkrant
"Schitterende theatrale beelden."
de Volkskrant
“Slachthuis vijf heeft een lichtvoetigheid in zichdie maakt
dat deze voorstelling nergens loodzwaar wordt."
★★★★ De Telegraaf
“Absurd, volstrekt origineel, zwartkomisch bij vlagen,
en zeer doeltreffend.”
★★★★★ Nederlands Dagblad
“Erik Whien maakt van anti-oorlogsboek
Slachthuis vijf fascinerend toneel.”
★★★★★ NRC
Bekijk de trailer
Nog even over de dood
Een interview met regisseur Erik Whien door dramaturg Anoek Nuyens
Toen Erik Whien deze zomer vertelde over zijn idee om een toneelbewerking van het anti-oorlogsboek Slachthuis vijf te maken, had ik nooit kunnen bedenken dat het boek zo actueel zou zijn. Als iemand me afgelopen zomer had verteld dat we binnenkort een oorlog op Europees grondgebied zouden meemaken, had ik vol ongeloof gereageerd. Niet dat oorlog niet van deze tijd is. Denk aan Syrië, Irak en Palestina. Maar een nieuwe Koude Oorlog?
Toch is het zo. We schrijven begin maart 2022 en op dit moment rijdt er een kolonne van Russische tankers Oekraïne binnen. Flats, ziekenhuizen en strategische plekken worden gebombardeerd. Burgerslachtoffers worden onder het puin vandaan gehaald en ondertussen komt er in een schuilkelder een baby ter wereld. Terwijl ik ’s avonds de beelden uit Oekraïne tot me door laat dringen, repeteren we overdag aan Slachthuis vijf, waar ik als dramaturg bij betrokken ben.
24 jaar na de Tweede Wereldoorlog bracht Kurt Vonnegut Slachthuis vijf uit. Hierin beschrijft hij onder andere hoe hij ternauwernood het bombardement op Dresden overleeft. Hij maakte gruwelijke verschrikkingen mee, maar zijn boek gaat over veel meer dan dat. Zo maak je als lezer kennis met een groep aliens, die van een afstand de mensheid observeren en verrassende inzichten over hun manier van leven delen. Vonnegut schreef met Slachthuis vijf een tijdloos meesterwerk dat nu door Erik Whien wordt bewerkt voor theater. Ik sprak met Erik over waarom hij het boek op de planken wilde brengen en wat je doet als de werkelijkheid je inhaalt.
Weet je nog wanneer je het boek voor de eerste keer las?
Slachthuis vijf stond op de boekenlijst van mijn middelbare school. Ik weet niet eens meer precies waarom ik juist dat boek uitkoos, maar ik herinner me wel dat het me vanaf de eerste pagina boeide. Het kwam precies op het juiste moment. Ik wilde nieuwe werelden leren kennen, weg van mijn jeugd, minder in mijn hoofd zitten en meer mijn gevoel leren kennen. Allemaal elementen die in dat boek centraal staan. Het boek begint met de vrij geniale zin: ‘Dit is allemaal min of meer waargebeurd.’ Vervolgens legt Kurt uit waarom het boek mislukt is en dan kom in je een volstrekt vreemde wereld terecht tussen oorlogsscènes en aliens.
Klik hier om het interview uit te vouwen
Had je toen al het idee: hier wil ik ooit een voorstelling over maken?
Nee, helemaal niet. Dat is pas jaren later gekomen. De laatste jaren heb ik me in mijn werk steeds meer toegelegd op de dood. Dat heeft een persoonlijke geschiedenis. Ik ben mijn ouders kort na elkaar verloren. Dat maakte een diepe indruk, in een keer was ik wees. Ik ben me toen gaan verdiepen in rouwen en probeerde voor mezelf een manier te vinden om met dat verlies om te gaan. Een aantal van mijn vorige werken gaan daar ook over. Verdriet is het ding met veren gaat bijvoorbeeld over een familie die te maken krijgt met het verlies van een moeder. Toen ik Slachthuis vijf na al die jaren weer herlas, viel het me op hoezeer het boek over de dood gaat. Eigenlijk is het een voorstel om anders met de dood om te gaan dan we nu doen.
‘ We are here on earth to fart around. Don’t let anybody tell you any different’
- Kurt Vonnegut
Hoe bedoel je dat precies?
Kurt Vonnegut maakte de dood in zijn oorlogsjaren van heel dichtbij mee. Hij zag als 22-jarige soldaat meer lijken en doden dan de meeste mensen in hun hele leven zullen zien. Wat ik aan hem bewonder is dat hij er niet voor heeft gekozen om de gruwelijkheden en afschrikwekkende ervaringen te beschrijven op een zware of destructieve manier. Hij kiest er niet voor om het goede tegen het kwade uit te spelen, zoals je wel vaker ziet in oorlogsfilms.
In plaats daarvan zoomt hij uit. Hij bekijkt de oorlog en de mensheid vanuit het perspectief van aliens. Die aliens, die hij Tralfamadoriërs noemt, proberen hem uit te leggen hoe zij de dood en het leven zien. Zij hanteren een hele andere manier van met tijd omgaan. Zij zien alles op hetzelfde moment. Alles wat gebeurt, gebeurd is en wat zal gebeuren, zien zij tegelijkertijd. Ze zien dus al hoe ze aan hun einde zullen komen. De dood is voor hen geen eindpunt, net zo goed als een geboorte geen beginpunt is. Dat vind ik een geruststellende gedachte. Ik denk zelf ook regelmatig aan mijn ouders of aan andere dierbaren die ik ben verloren. In mijn gedachten zijn ze springlevend. En toch zeggen we op begrafenissen: dit was het. Nu zijn ze er niet meer. Eigenlijk is Slachthuis vijf een ode aan de kracht en creativiteit van ons verbeeldingsvermogen en een uitnodiging om daar meer mee te doen.
‘Verhalen redden je leven. En verhalen zíjn je leven. We zijn onze verhalen, verhalen die zowel de gevangenis kunnen zijn als de koevoet om de traliedeur mee open te breken.’
- Rebecca Solnit, De moeder aller vragen
Dat klinkt ook een beetje als een Oosterse religie. Leven in het moment.
Klopt. Maar toch is Slachthuis vijf veel meer dan dat. Dat komt omdat er zoveel absurditeit en humor in het boek zit. Het is in die zin niet zo zweverig als het nu misschien klinkt. Het is ook politiek omdat het je bewust maakt; je kan je eigen leven en de wereld om je heen maar tot een bepaalde mate sturen. We vertellen elkaar graag dat het leven maakbaar is. Die maakbaarheidsgedachte geeft een gevoel van controle en rust. Terwijl dat schijn is. We hebben over veel dingen geen controle, zoals over de dood. En in zekere mate hebben we ook maar een beperkte controle over bijvoorbeeld de oorlog in Oekraïne. Dat vinden we lastig om te accepteren.
Hoe ga je daar als regisseur mee om? Dat de wereld en de voorstelling ineens door elkaar heen lopen?
Dat is soms best lastig. Er zitten Russische soldaten in de voorstelling, explosies, bommen, woorden als Derde Wereldoorlog die nu ineens een andere betekenis krijgen. Maar ik zie het ook als een belangrijke taak van het theater. Theaters zijn plekken waar je samenkomt om dit soort grote onderwerpen te bespreken. Niet zoals we dat doen in praatprogramma’s of het achtuurjournaal, maar misschien wel juist door de absurditeit van oorlog - zoals Vonnegut dat doet - bespreekbaar te maken.
'Wat ons miezerige voorstellingsvermogen ons voorschotelt wanneer we denken aan het stoppen van de tijd: een klok met een lege batterij.’
- Lieke Marsman, Het tegenovergestelde van een mens
Een blik achter de schermen
Over Kurt Vonnegut
De Amerikaanse schrijver Kurt Vonnegut (1922-2007) groeit op in het Amerika van de Grote Depressie en leert dat het leven een serieuze zaak is. Als poging het leven minder serieus te nemen, besluit hij schrijver te worden van grappige boeken. Terwijl hij werkt aan zijn eerste korte verhaal, breekt de Tweede Wereldoorlog uit en vertrekt hij als piepjonge soldaat in 1944 naar Europa om te vechten aan het front. Hij komt uiteindelijk als krijgsgevangene in Dresden terecht, waar hij als een van de weinigen het gruwelijke bombardement overleeft.
Na de oorlog trouwt Vonnegut en middenin de chaos van een huis met jonge kinderen schrijft hij, al rokend en voorovergebogen achter zijn typemachine, zijn eerste boeken. Hij besluit dat hij ook over zijn ervaringen in Dresden wil schrijven. Maar wat hij ook probeert, het lukt niet het ‘rotboekje’ af te krijgen, zoals hij het zelf in het eerste hoofdstuk van Slachthuis vijf verwoordt. Pas in 1969, 24 jaar na het bombardement op Dresden en ten tijde van de Vietnamoorlog, komt het boek uit. Het wordt een klassieker en er volgen nog meer romans, essays, korte verhalen en toneelstukken. In 2007 sterft Vonnegut op 84-jarige leeftijd.korte verhalen en toneelstukken. In 2007 sterft Vonnegut op 84-jarige leeftijd.
In gesprek met liefhebbers van Slachthuis vijf
Marjolein van Heemsta
(Stads)dichter en theatermaker Marjolijn van Heemstra is groot liefhebber van Slachthuis vijf. Wat maakt dit voor haar zo'n bijzonder boek? En hoe kijkt ze ernaar in deze tijd? Dramaturg Anoek Nuyens ging bij haar op bezoek.
Tim Fransen
Tim Fransen is cabaretier, schrijver en filosoof. Hij vertelt over de eerste keer dat hij Slachthuis vijf boek las, de absurditeit van het 'grappige anti-oorlogsboek' en welke les hij uit het boek heeft geleerd.
Slachthuis vijf in de media
Meer info over de voorstelling, speellijst en tickets
-
-
4 mei20:45 - 22:15TR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal
-
5 mei14:30 - 16:00Met minicollege door Gilles GrootTR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal
-
5 mei17:30 - 19:00Vrijheidsmaaltijd in TR8 William BoothlaanTR8 William Boothlaan, RotterdamFoyer
-
7 mei20:00Theater Orpheus, Apeldoorn
-
-
16 mrt20:00 - 21:30TRY-OUTTR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal
-
17 mrt20:00 - 21:30TRY-OUTTR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal
-
18 mrt20:00 - 21:30PREMIÈRETR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal
-
19 mrt20:00 - 21:30TR25 Schouwburg, RotterdamGrote zaal