Naar de hoofdinhoud Naar de voettekst

Wunderbaum

"Authenticiteit en transparantie in spel (meermaals vanuit een openlijke documentaire aanpak) wisselen ze af met de lust om pure theatrale personages uit te spelen"

In 2021 is Wunderbaum 20 jaar afgestudeerd van de Toneelacademie Maastricht. Als onafhankelijke acteursgroep ontwikkelden Maartje Remmers, Marleen Scholten, Matijs Jansen, Walter Bart en Wine Dierickx – later versterkt met vormgever Maarten van Otterdijk – een theaterparcours dat zich kenmerkt door:

Een sterke inspiratie vanuit actuele maatschappelijke vraagstukken (zoals recent white male privilege, de integratiepolitiek of de participatiesamenleving), die we vertalen naar herkenbare figuren en formats (zoals een talkshow of een callcenter).

Interdisciplinaire samenwerking zoals de langspeelfilms Stop Acting Now en Maybe Sweden en verschillende muziektheatervoorstellingen met live muzikanten als Jens Bouttery, Koor op Zuid of Harald Austbø.

Een brede waaier van mogelijke tekstbenaderingen van documentair verzamelde getuigenissen of een romanbewerking tot een reeks liedjes of een schrijfopdracht voor een nieuw stuk.

Een groeiende internationale scope qua thematiek, gevoed vanuit twee vaste productieplekken: Rotterdam (Theater Rotterdam) en Jena (Theaterhaus Jena).

Biografie

Ook na 20 jaar blijft Wunderbaum niet uitgekeken op zijn collectieve werkmethode. Zij zijn makers met een diepgeworteld spelersplezier en spelers die graag zelf hun voorstellingen maken, vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid voor wat ze op scène zeggen en doen. Authenticiteit en transparantie in spel (meermaals vanuit een openlijke documentaire aanpak) wisselen ze af met de lust om pure theatrale personages uit te spelen.

Wunderbaum is gevestigd in Rotterdam en alliantiepartner van Theater Rotterdam. Daarnaast voeren wij sinds 2018 de artistieke leiding van Theaterhaus Jena in het voormalige Oost-Duitsland. Ze spelen op locatie en in alle maten zalen. Ze werken samen met auteurs, muzikanten, lokale experts en filmmakers. In hun werk is de Internationale insteek thematisch voelbaar en ze spelen dan ook vaak meertalig. Wunderbaum werkt collectief wat betekent dat ze zichzelf zien als een lichaam met 6 hoofden, of een hoofd met 6 stemmen die elkaar aanvullen, verbeteren, overschreeuwen en liefhebben. Dat is goed te zien in de docu-fictie film 'Stop Acting now'. Daarin stoppen ze met acteren om de wereld te verbeteren. In werkelijkheid zijn ze helemaal niet gestopt met acteren en kun je hier zien waar we spelen.

In de pers

"Verbeke schreef een tekst waarin zo'n beetje elk vooroordeel en politiek correct cliché is verwerkt; het is een onontwarbare kluwen van racisme, seksisme en klassenverschil. Het knappe is dat de drie acteurs die uitputtende, want nogal lange, confrontatie consequent knetterend spelen, met spaarzame rustpuntjes en allengs hysterischere uithalen."
★★★★ De Volkskrant over de voorstelling Daar gaan we weer (White male privilige)

“Subliem theater”
★★★★Trouw over de voorstelling Superleuk, maar voortaan zonder mij

"Scholten speelt alle emoties, en zo kennen we haar. Ze schuwt de komische overdrijving niet. Daarnaast krijgt haar verwondering ook vorm in meer ingehouden momenten. In haar conclusie, een prachtige ballade ‘Vedrai, Vedrai’ legt ze zich, aarzelend, niet neer bij de onmogelijkheid om de wereld te veranderen. Ook niet die Italiaanse microkosmos."
★★★★ Theaterkrant over de voorstelling Wie is de echte Italiaan

"Tegenover zulke melancholieke momenten staan schitterende geëxalteerde scènes als die waarin Danny Westerweel, in gouden hotpants en bedekt met glitters, een gekwelde versie van Queens Under Pressure zingt."
★★★ de Volkskrant over de voorstelling Work Harder

‘In de bizarre theatrale scènes van Beren is Wunderbaum op haar best'
★★★★ de Volkskrant over de voorstelling Beren

‘Het fantastische collectief Wunderbaum is terug uit de lockdown… Het is een enorme vreugde de gepassioneerde acteurs bij dit congres van freaks weer terug op het toneel te zien.’
 de Frankfurter Allgemeine over de voorstelling The Clowns Cnvention

‘De stiel van circusclown mag dan met uitsterven bedreigd zijn, die van acteur blijkt springlevend. Wat een (opzoek)werk, wat een knap inzicht van Wunderbaum. En wat een bravoure, wat een job: die van toneelspeler!’
Theaterkrant.nl over de voorstelling The Clowns Cnvention

‘Een congres van internationale clowns dat gaandeweg vervelt tot zelfhulpgroep: wat een heerlijk idee van Wunderbaum, een Nederlands-Vlaams-Duits-Italiaans collectief, dat al twee decennia garant staat voor genereus en maatschappijkritisch theater.’
De Standaard over de voorstelling The Clowns Cnvention

Gewonnen prijzen

De acteursgroep mocht meerdere prijzen ontvangen, waaronder de Mary Dresselhuys Prijs 2007 en de prestigieuze VSCD Proscenium Prijs 2010 voor hun volledige oeuvre. Tijdens het Edinburgh Festival 2014 kreeg Wunderbaum de Total Theatre Award uitgereikt door een internationale jury (waaronder journalisten van The Guardian en The Financial Times).

In 2016 ontving actrice Wine Dierickx de Theo d’Or en werd Maartje Remmers genomineerd voor een Gouden Kalf. Tijdens het Holland Festival 2016 kreeg Wunderbaum een special focusprogramma. In 2020 won Marleen Scholten de nationale toneelschrijfprijs Il Premio Drammaturgico Nazionale Antonio Conti voor de voorstelling La codista.

Producties

21/22

The Clowns Convention I - REPRISE
Honderd clowns, van over de hele wereld, verzamelen zich voor een internationale top over de staat van de wereld. Hoe kunnen zij, als artiest, de mensheid redden van de ondergang? Een Braziliaanse clown heeft het over het leven onder Bolsonaro, een Italiaanse uit Venetië over hoe zijn stad onderloopt, een Nederlandse over zijn kruistocht tegen corrupte kapitalisten. Ze streven naar één gezamenlijk manifest en actieplan. Clowns trekken het zich aan, waar politici dat hebben opgegeven. Een woedend- trieste conferentie over de deplorabele mondiale toestand.
Beren
Een groep radicale aanhangers van de vrijheid infiltreert het idyllische stadje Grafton om daar een nieuwe staat te stichten en zich vrij te vechten van belastingen, inmenging door de overheid en het verbod openlijk wapens te dragen. Alle macht aan het individu. Al snel moeten de regels van de samenleving opnieuw onderhandeld worden. Terwijl Grafton radicaal bevrijd wordt, duikt een oud probleem op. Door het gebrek aan regels krijgen ze te maken met een invasie van beren die zich op zoek naar eten steeds dichter bij de mens wagen.
Work Harder - REPRISE
Work Harder is een theatraal hoorspel, waarin Wunderbaum reflecteert op onze prestatiemaatschappij. Het idee voor deze voorstelling ontstond ver voor de corona-crisis. Het was toen onvoorstelbaar dat onze economie zo radicaal zou worden stilgelegd. De recente gebeurtenissen gaven het onderwerp, de prestatiemaatschappij, een extra laag. Naast al het persoonlijke, financiële en maatschappelijke leed, stelt deze crisis zeker ook de vraag of pas op de plaats maken niet verstandiger is.
La codista
Gebaseerd op het verhaal van Giovanni Cafaro, een Milanees die zijn baan verloor en in de rij ging staan voor anderen tegen betaling, schreef Marleen Scholten een nieuwe tekst over stilstaan. Stilstaan in de rij (la coda), voor anderen in dit geval. In de rij vindt ze chaos en eenvoud; mensen die samenkomen op een plek met maar één doel: wachten tot het aan hen is. La codista is een persoonlijke tekst over identiteit en het verlangen soms langzamer te gaan. Misschien ligt niet ieder antwoord direct binnen handbereik. Samen met het publiek wacht de codista op haar beurt.
Schaapjes op het droge
Maartje en Wine waren tieners in de jaren ’80. De tijd waarin het mogelijk was een huis met tuin te kopen in de binnenstad, ook al was je geen miljardair. Onze moeders prentten ons in: "iedereen heeft gelijke kansen! Grijp ze! Jullie zijn de architect van je eigen geluk!" Nu, 30 jaar later, een man, een te zware lening en een paar kinderen rijker, groeien we samen met onze kroost uit ons huis, maar weten niet waarheen. Liever niet naar de buitenwijk. We vragen ons af: waar is het mis gegaan? Hebben we het niet genoeg geprobeerd? Niet hard genoeg gewild?

20/21

Work Harder
Work Harder is een theatraal hoorspel, waarin Wunderbaum reflecteert op onze prestatiemaatschappij. Het idee voor deze voorstelling ontstond ver voor de corona-crisis. Het was toen onvoorstelbaar dat onze economie zo radicaal zou worden stilgelegd. De recente gebeurtenissen gaven het onderwerp, de prestatiemaatschappij, een extra laag. Naast al het persoonlijke, financiële en maatschappelijke leed, stelt deze crisis zeker ook de vraag of pas op de plaats maken niet verstandiger is.
Schaapjes op het droge
Nu, 30 jaar later, een man, een te zware lening en een paar kinderen rijker, groeien we samen met onze kroost uit ons huis, maar weten niet waarheen. Liever niet naar de buitenwijk. We vragen ons af: waar is het mis gegaan? Hebben we het niet genoeg geprobeerd? Niet hard genoeg gewild? Hadden onze moeders ongelijk? En wat vertellen wij straks aan onze dochters?
Urlaub in Deutschland
Met trots presenteren acteursgroep Wunderbaum (NL) en Theaterhaus Jena (DUI) Urlaub in Deutschland, een film in vijf delen over vakantie in coronatijd. Een slow movie over nieuwe en vervlogen dromen, zwoele zomerdagen, en het merkwaardige spiegelpaleis waarin we ons plotseling allemaal bevonden dit jaar.
The Clown Convention I
Honderd clowns, van over de hele wereld, verzamelen zich voor een internationale top over de staat van de wereld. Hoe kunnen zij, als artiest, de mensheid redden van de ondergang? Een Braziliaanse clown heeft het over het leven onder Bolsonaro, een Italiaanse uit Venetië over hoe zijn stad onderloopt, een Nederlandse over zijn kruistocht tegen corrupte kapitalisten. Ze streven naar één gezamenlijk manifest en actieplan. Clowns trekken het zich aan, waar politici dat hebben opgegeven. Een woedend- trieste conferentie over de deplorabele mondiale toestand.

19/20

Het Nationale lied
Wunderbaum stelt zich in deze voorstelling de vraag waarom mensen zich steeds meer aangetrokken voelen tot de muziek van eigen bodem. Samen met de Rotterdamse koren Koor op Zuid, Operakoor Ropera aan de Maas en Popkoor PuurZangEnzo scheert Wunderbaum in een spetterend singalong-spektakel langs vuige tophits en smaakvolle klassiekers.
Daar gaan we weer
In Daar gaan we weer reageren drie hoogopgeleide, witte West-Europeanen van bijna veertig op een opgehouden spiegel waarin ze een onfris verleden en een complex heden gereflecteerd zien. Een spiegel waar ze steeds moeilijker naast kunnen kijken.
Wat heb ik nou aan mijn fiets hangen
In de voorstelling Wat heb ik nou aan mijn fiets hangen is het publiek getuige van de opnames van een sitcom over de integratie van vluchtelingen in West-Europa. De serie wordt opgenomen voor de Arabische wereld, maar speelt zich af in het hart van De Europese Unie: een fietsenwinkel in het Oost-Duitse Thüringer Wald. Syrische, Nederlandse en Duitse acteurs proberen samen tot een genuanceerde vertelling te komen over integratieproblematiek.

18/19

De geschiedenis van mijn stijfheid
De geschiedenis van mijn stijfheid is een voorstelling over het Nederlandse onvermogen om soepel te kunnen bewegen. Bepalen ons diepgewortelde calvinisme, de vrieskou, onze schaamte en het kleilandschap de manier waarop we dansen? Ons landschap is verkaveld, ons lichaam wellicht verkaasd. Worden we stug geboren of stug groot gebracht?
Ik heb spijt
Waarom willen we zo graag zien dat de ander spijt betuigt? Is berouwen een positieve kracht of een nutteloze emotie die zich alleen op het verleden richt? In iets dat het midden houdt tussen een therapie-sessie en een talkshow proberen twee acteurs elkaar te verleiden tot het tonen van berouw.

17/18

Superleuk, maar voortaan zonder mij
Met Superleuk, maar voortaan zonder mij publiceerde de Amerikaanse auteur David Foster Wallace tussen 1995 en 1997 zijn journalistieke ervaringen tijdens een zevendaagse cruise in de Caraïben op de ‘MS Nadir’. Voor Wunderbaum vormt dit essay over onze zelfvernietigende prestatie- en amusementscultuur het uitgangspunt voor een grootschalige gelijknamige locatie voorstelling.
De geschiedenis van mijn stijfheid
De geschiedenis van mijn stijfheid is een voorstelling over het Nederlandse onvermogen om soepel te kunnen bewegen. Bepalen ons diepgewortelde calvinisme, de vrieskou, onze schaamte en het kleilandschap de manier waarop we dansen? Ons landschap is verkaveld, ons lichaam wellicht verkaasd. Worden we stug geboren of stug groot gebracht?
Daar gaan we weer
In Daar gaan we weer reageren drie hoogopgeleide, witte West-Europeanen van bijna veertig op een opgehouden spiegel waarin ze een onfris verleden en een complex heden gereflecteerd zien. Een spiegel waar ze steeds moeilijker naast kunnen kijken.
Kleurles
Een voorstelling over de ongewenste en vaak onbedoelde reacties over onze afkomst en identiteit. Vind jij dat iedereen gelijke kansen verdient? Vind jij dat iedereen gelijke kansen krijgt? Wat is de huidskleur van de geschiedenisdocent op je school? Wat is de huidskleur van de rector? Wat is de huidskleur van de conciërge?
Wie is de echte Italiaan?
In de zomer van 2016 verhuist Marleen Scholten met haar vriend en dochtertje naar Milaan. Haar nieuwe buurman zegt: “Als je Italië wilt zien moet je naar de vergadering van Vereniging van Eigenaren komen. Daar zie je Italië.” In Wie is de echte Italiaan? reconstrueert Marleen, samen met negen nieuwe landgenoten, de vergadering van 17 oktober 2016. Vastbesloten de Italiaanse volksaard te doorgronden zit ze de hele vergadering uit. Italiaans gesproken met Nederlandse boventiteling.